Alphalyceum

virtuele school

discussie

Opleiding en Onderwijsbevoegdheden

Om les te kunnen geven in Nederland moet je bevoegd zijn. Die bevoegdheden kan je op verschillende manier halen. Hierbij een overzicht van de meest gebruikelijke opleidingsvormen.

Tweede graads

Om een tweedegraads bevoegdheid te behalen (nodig voor lesgeven in de onderbouw van havo/vwo, het vmbo en praktijkonderwijs), kun je de volgende opleidingen of trajecten volgen:

1. Lerarenopleiding Tweedegraads aan een Hogeschool (HBO-Bachelor)

  • Wat? Een voltijd of deeltijd hbo-bachelor Lerarenopleiding in een specifiek vak.
  • Voor wie? Studenten zonder eerdere onderwijsbevoegdheid.
  • Duur: 4 jaar (voltijd) of langer in deeltijd/duaal traject.
  • Waar? Onder andere bij:
    • Hogeschool van Amsterdam (HvA)
    • Hogeschool Utrecht (HU)
    • Hogeschool Rotterdam (HR)
    • Fontys Hogescholen
    • Windesheim
    • HAN (Hogeschool van Arnhem en Nijmegen)
    • NHL Stenden
    • Hogeschool Leiden
  • Vakken: Nederlands, Engels, Duits, Frans, Wiskunde, Aardrijkskunde, Geschiedenis, Biologie, Scheikunde, Natuurkunde, Economie, enz.

2. Zij-instroom in het beroep (ZIB)

  • Wat? Een traject waarbij je al voor de klas staat terwijl je je bevoegdheid behaalt.
  • Voor wie? Mensen met een relevant hbo- of wo-diploma en werkervaring in een bepaald vakgebied.
  • Duur: 2 jaar (individueel traject op maat).
  • Voorwaarden:
    • Je wordt aangenomen door een school als zij-instromer.
    • Je volgt een geschiktheidsonderzoek en opleidingsprogramma bij een hogeschool of universiteit.
    • Je behaalt je tweedegraads bevoegdheid binnen 2 jaar.

3. Educatieve Minor of Module (Voor WO-studenten)

  • Wat? Een educatieve minor (30 EC) of educatieve module (60 EC) waarmee je een beperkte tweedegraads bevoegdheid behaalt.
  • Voor wie? Universitaire studenten in een vakgebied dat aansluit bij een schoolvak.
  • Duur: 1 jaar (minor) of 2 jaar (module, vaak als onderdeel van een master).
  • Beperking: Je mag alleen lesgeven in vmbo-tl en de onderbouw van havo/vwo.

4. Verkorte Lerarenopleiding Tweedegraads

  • Wat? Een versneld traject voor mensen met een relevante vooropleiding (hbo of wo).
  • Voor wie? Mensen met een:
    • Relevante hbo- of wo-bachelor in het vakgebied waarin ze les willen geven.
    • Pabo-diploma (met mogelijkheid tot maatwerktraject voor vmbo).
  • Duur: 1,5 tot 2 jaar (afhankelijk van ervaring en opleiding).
  • Aanbieder: Hogescholen zoals Fontys, Windesheim, Hogeschool Utrecht, HAN, enz.

Eerste graads

Om een eerste graads bevoegdheid te behalen (nodig voor lesgeven in de bovenbouw van havo en vwo), kun je de volgende opleidingen volgen:

1. Universitaire Lerarenopleiding (Master Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs – LVHO)

  • Voor wie? Studenten met een relevant universitair bachelor- of masterdiploma.
  • Duur: 1 tot 2 jaar (voltijd of deeltijd).
  • Waar? Onder andere aan universitaire lerarenopleidingen (ULOs) bij universiteiten zoals:
    • Universiteit Utrecht (UU)
    • Universiteit van Amsterdam (UvA)
    • Vrije Universiteit Amsterdam (VU)
    • Rijksuniversiteit Groningen (RUG)
    • Universiteit Leiden (UL)
    • Radboud Universiteit Nijmegen (RU)
    • Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR, beperkt)
    • Technische universiteiten voor bètavakken

2. Educatieve Master aan de Universiteit

  • Voor wie? Studenten die hun universitaire bachelor combineren met een lerarenopleiding (bijvoorbeeld in de vorm van een educatieve minor gevolgd tijdens de bachelor).
  • Duur: 2 jaar (soms verkort bij een educatieve minor).
  • Opleidingen vaak specifiek voor vakken als Nederlands, Engels, Wiskunde, Geschiedenis, etc.

3. Eerstegraads Lerarenopleiding via Deeltijd / Zij-instroom

  • Voor wie? Docenten met een tweedegraads bevoegdheid die willen doorgroeien.
  • Duur: 2 tot 3 jaar (afhankelijk van vooropleiding en werkervaring).
  • Hoe? Via een universitaire master of maatwerkprogramma’s van hogescholen/universiteiten.

4. Eerstegraads Verkorte Opleidingen

  • Sommige hogescholen en universiteiten bieden trajecten aan voor ervaren docenten met een tweedegraads bevoegdheid, waardoor zij sneller een eerstegraads bevoegdheid kunnen halen.

Primair Onderwijs

Om een bevoegdheid voor het primair onderwijs (PO) te behalen, zijn er verschillende opleidingen en leertrajecten beschikbaar. Hieronder een overzicht:

1. Pabo (Lerarenopleiding Basisonderwijs) – HBO-Bachelor

  • Wat? De standaardroute om bevoegd leraar basisonderwijs te worden.
  • Voor wie? Studenten zonder eerdere onderwijsbevoegdheid.
  • Duur: 4 jaar (voltijd), 2-3 jaar (deeltijd/versneld traject).
  • Waar?
    • Hogeschool Utrecht (HU)
    • Hogeschool van Amsterdam (HvA)
    • Fontys Hogescholen
    • Hogeschool Rotterdam (HR)
    • Windesheim
    • NHL Stenden
    • Saxion
  • Vakken: Nederlands, Rekenen, Wereldoriëntatie, Burgerschap, Muziek, Bewegingsonderwijs (afhankelijk van specialisatie).

2. Pabo Verkort (HBO of WO-achtergrond)

  • Wat? Een verkorte pabo-opleiding voor mensen met een relevante vooropleiding.
  • Voor wie?
    • Hbo/wo-afgestudeerden in een relevant vakgebied (bijvoorbeeld pedagogiek, sociale wetenschappen).
    • Mensen met een onderwijsassistent-diploma (niveau 4) of Ad PEP (zie hieronder).
  • Duur: 1,5 – 2,5 jaar (afhankelijk van ervaring en opleiding).
  • Bijzonderheden: Intake-assessment kan verplicht zijn.

3. Zij-instroom in het beroep (ZIB)

  • Wat? Een traject waarbij je al voor de klas staat terwijl je de pabo volgt.
  • Voor wie?
    • Hbo- of wo-afgestudeerden met een geschiktheidsonderzoek.
    • Mensen met aantoonbare pedagogische en didactische vaardigheden.
  • Duur: Maximaal 2 jaar.
  • Voorwaarden:
    • Je wordt aangenomen door een basisschool als zij-instromer.
    • Je volgt een geschiktheidsonderzoek via een pabo-instelling.
    • Je haalt binnen 2 jaar je bevoegdheid.

4. Associate Degree (Ad) Pedagogisch Educatief Professional (PEP)

  • Wat? Een 2-jarige opleiding die een opstap kan zijn naar de pabo.
  • Voor wie?
    • Mensen die werken in kinderopvang, peuterspeelzalen, of als onderwijsassistent.
    • Wil je na de Ad PEP de pabo doen? Dan kun je vaak een verkorte route volgen.

5. Universitaire Pabo (Academische Lerarenopleiding Primair Onderwijs – ALPO)

  • Wat? Een combinatie van de pabo en een universitaire bachelor (bijv. Pedagogische Wetenschappen).
  • Voor wie? Studenten die zowel voor de klas willen staan als wetenschappelijk onderzoek willen doen.
  • Duur: 4 jaar (voltijd).
  • Waar?
    • Universiteit Utrecht (samen met Hogeschool Utrecht)
    • Radboud Universiteit Nijmegen (samen met HAN)
    • Rijksuniversiteit Groningen (samen met NHL Stenden)
Schuiven naar boven