Jobcraften

Uit: overduurzameinzetbaarheid.nl

Job crafting op drie manieren

Volgens loopbaandeskundige Patricia de Wit zijn er drie manieren waarop mensen zelf hun functie kunnen aanpassen. Ze kunnen hun taken aanpassen, de samenwerking met collega’s en klanten veranderen, en anders leren kijken naar hun eigen werk.

1} Aanpassing van taken (taakcrafting): schrap de taken die je echt niet goed kunt of onplezierig vindt. Mits er mensen zijn die dat wel leuk vinden of goed kunnen, of als het goed is uit te besteden. Mensen kunnen ook meer taken doen die ze leuk vinden, waar ze goed in zijn of beter in willen worden. Zoals een presentatie geven voor een zaal met kritische toehoorders. Wie puzzelen leuk vindt, analyseert de activiteiten van een ander onderdeel, en kijkt of dat efficiënter kan. Ook heeft iemand zijn werk verrijkt door gastlessen geven aan een onderwijsinstelling, alleen omdat hij dat leuk vindt.

2} Samenwerking (relationeel craften). Wie hiervoor kiest, zoekt meer – of juist minder – contact met bepaalde klanten of bepaalde collega’s. Zoals een extroverte administratief medewerker die meer contact  maakte met klanten, omdat hij daar behoefte aan had. Uiteindelijk heeft hij een sales-achtige functie gekregen. Of een ICT’er met een neus voor nieuws over het bedrijf: hij werd (in deeltijd) redacteur van het bedrijfsjournaal. Patricia de Wit noemt ook iemand die geleerd heeft om een collega waarmee het niet wilde klikken gewoon wat vaker te ontlopen. Hierdoor werd de sfeer op het werk een stuk beter.

3} Beeldvorming (cognitief craften). Nog een andere manier van job crafting is om anders te leren kijken naar je eigen werk. Het gaat om de waarde en betekenis die je geeft aan het werk. Denk hierbij aan een startende manager die personele zaken vaak “lastig” vindt. Terwijl de meeste managers met wat meer ervaring personele kwesties juist de uitdaging en toegevoegde waarde van hun werk vinden. Ook hier helpt het vaak om terug te gaan naar de kern van de functie, of om die kern (weer) op te zoeken. Waarom wilde je juist dit werk doen? Daar meer aandacht voor hebben vergroot vaak het werkgeluk.

Leuk gezegd, maar hoe begin je met job craften? Mensen moeten eerst zichzelf goed kennen om het werk te herkennen dat ze leuk vinden en van nature goed kunnen doen. Het vraagt om grondig zelfonderzoek. Een begin kan het volgende vijf-stappenplan zijn, waar elke medewerker zelf mee kan beginnen:

5 Stappen naar de optimale baan

1. Maak een top tien van je taken;
2. Op nummer 1 staat de taak waar je het meeste tijd aan besteedt;
3. Geef per taak aan of de tijdbesteding sinds een jaar is toegenomen, afgenomen, gelijk gebleven of nieuw is;
4. Ga per taak na of je deze graag, niet graag, soms wel, soms niet met plezier doet. Blijven er nog talenten over die je niet gebruikt? Zet ze erbij.
5. Ga in gesprek met een coach of leidinggevende om te onderzoeken met welke (kleine) aanpassingen jij je werk weer zinvoller kunt maken.

Scherp je persoonlijk profiel aan

Het persoonlijk profiel van elke functie komt scherper in beeld met deze vier stappen:

1. Elke functie kan interessanter worden door te sleutelen aan de taken (het WAT). Bijvoorbeeld meer doen wat de medewerker zelf leuk vindt. Waarbij “leuk” niet alleen wil zeggen: werk waar je plezier aan beleeft, maar ook ander werk dat goed past omdat het goed aansluit bij je persoonlijke vaardigheden.
2. Een van de manieren om dat te ontdekken is zelfonderzoek, coaching, een 360 graden beoordeling, of snuffelstages of job flirts. Probeer tijdelijk een andere functie. Of doe het werk eens op een andere manier, of praat regelmatig met andere collega’s over jouw werk en het werk dat zij doen. Kortom: verander het HOE van het werk, en je zult meer ontdekken.
3. Medewerkers realiseren zich dan vaak dat een taak die zij niet erg spannend of uitdagend vinden enorm veel waard is voor een ander. Dan is taakroulatie geboren, en dat geeft twee medewerkers en de organisatie meer voldoening (het WAAROM).
4. Tenslotte kan de werkomgeving (bijvoorbeeld thuiswerken) die aanpassing zijn die het werkplezier weer voor een deel terug brengt (het WAAR).

Het werk uit-balanceren

De balans zoeken tussen wat energiegevers en energieslurpers in het werk is volgens Van Jessica van Wingerden, directeur Schouten Research een belangrijk thema bij job crafting. “Vitale medewerkers die vanuit een goede balans met passie en energie werken, maken het verschil. Vitaliteit heeft immers niet ook een directe invloed op creativiteit en innovatie. Hier is een belangrijke rol weggelegd voor organisaties en hun leidinggevenden.” Overigens heeft job crafting ook een nadeel: wie het optimale takenpakket heeft, heeft de neiging om te fanatiek door te gaan. Dat leidt tot (te)veel werkstress. Ook die balans moet bewaakt worden…