Op het moment van schrijven 11-11-24 is er geen nieuwe cao die afliep op 1-10-24. Werkgevers en werknemersdelegaties hebben allebei gebroken. Daardoor is er een stilte ontstaan, want de huidige cao is niet opgezegd en deze blijft dus van toepassing. Overigens is de cao geïncorpereerd in de arbeidsovereenkomst in het VO, dus blijft het van kracht (maar niet alles maar dat is iets voor een ander bericht).
In het PO is een loonsverhoging afgesproken van 4,9%. Omdat afgesproken is dat de loonkloof niet meer mag ontstaan, zal deze loonsverhoging ook voor het VO gaan gelden. Maar het verhogen van een salaris is gekoppeld aan de cao (deel 1, dus een standaard artikel) en kan dus formeel niet zomaar.
De partijen zijn gebroken op werkdruk. Het verschil in benadering van de werkdrukoplossingen is dat werkgevers aangeven dat zij oplossingen met de PMR op de school zelf willen en dat de werknemersorganisaties aangeven dat de kaders in de cao erg belangrijk zijn, omdat anders grote willekeur ontstaat. Werknemersorganisatie hebben daarbij aangegeven dat het maximale aantal lessen per week, opslagfactor en de klassengrootte daarbij belangrijke ankers zijn. Dit vastleggen in de cao geeft richting aan afspraken op alle scholen in Nederland.
Werkdruk is al jaren onderdeel van gesprekken in de cao en allerlei maatregelen zijn al genomen om een vorm van ruimte te creëren en de werkdruk te verminderen. Naar mijn mening zijn dit oplossingen die leiden tot ‘uurtjes sprokkelen’ en of daarmee ook echt naar het fundament van werkdruk gekeken wordt, is voor mij de grote vraag. Werken in het onderwijs is al lang niet meer alleen lesgeven. De druk rondom de bijdrage aan de organisatie, faciliteiten, ontwikkeling, communicatie, samenwerking is in de 30 jaar dat ik in en met het onderwijs bezig ben enorm veranderd. De inzet van personeel blijft nog steeds ongehoord hoog.
Er is eens een onderzoek geweest in een Amerikaans kantoor naar de efficiente werkinvulling van mensen. En wat blijkt, de meesten halen de 50% niet eens, terwijl er wel flink gewerkt wordt. Dat heeft te maken met de primaire taakstelling en opdracht en alles dat er nog omheen gebeurt en de werknemer ook mee aan de slag gaat. Werk wordt daarbij verdeeld in verschillende categorieën waarbij enkelvoudig werk tot complexere samenhangen tot verschillende conclusies leiden. De basis is dat hoe duidelijker en minder afhankelijk een taak is deze verondersteld wordt efficienter te kunnen worden ingevuld, maar dat in de praktijk er altijd afhankelijkheden zijn die er voor zorgen dat er niet 100% of zelf maar 60% kan worden gewerkt.
Ik schrijf dit omdat in het onderwijs er van uitgegaan wordt dat alle 1659 uur efficient en effectief ingezet worden in taken en opdrachten die van te voren gedefinieerd zijn. Dat kan helemaal niet. Daardoor is werk nooit af en de tijd altijd te krap. Mensen worden creatief als ze zelf invulling mogen geven aan inhoud en daar ook ruimte voor ervaren. Dus, radikaal, misschien moet je gewoon lessen inplannen tot een uurtje of 2 ’s middags en daarnaast ruimte voor overleg en ontwikkeling. Als je uitgaat van bijvoorbeeld 70% efficientie in het werk is het plannen van ca 1150 uur op jaarbasis ook wel voldoende, denk je niet?